Ekonomik Kriz ve Yatçılık: Fırsatlar ve Zorluklar

Türkiye'deki ekonomik kriz, yat sahipleri ve yat sektörünü çok boyutlu olarak olumsuz etkiliyor. Yüksek faiz oranları, artan maliyetler, döviz kurlarındaki dalgalanmalar ve marinalarda yaşanan yer sıkıntısı sektörde ciddi bir daralmaya yol açıyor.

Satışlarda Düşüş ve Orta Sınıfa Etkisi

Ekonomik durgunluk özellikle orta gelir grubuna hitap eden 5-10 metrelik tekne satışlarında belirgin bir azalma yaratmıştır. Orta sınıf, yüksek faizler nedeniyle kredi ya da taksitli alım yapmak istememekte; bu nedenle piyasadan çekilmektedir. Ayrıca, tekne almak yerine 5 milyon TL'yi bankaya yatıranlar, aylık 150 bin ila 200 bin TL arasında getiri elde edebilmektedir.

Buna karşın, lüks segmente hitap eden 25 metre üzeri pahalı yatlarda talebin görece canlı olduğu ve bu segmentte bile fiyatların hızla arttığı görülmektedir.

Marina ve Bağlama Krizi

Yat sahiplerinin en büyük sıkıntılarından biri, marinalarda yer bulamamak. Türkiye’de marina altyapısının yetersizliği sebebiyle binlerce tekne sahibi, tekneleri için uygun bağlama yeri bulamıyor. Özellikle Akdeniz ve Ege bölgelerinde marinalar dolu olduğundan, sahipler teknelerini Yunanistan gibi komşu ülkelere götürmek zorunda kalıyor. Yıllık bağlama maliyetlerinin 500 bin TL gibi yüksek seviyelere ulaşması da yat sahiplerine büyük yük getirmektedir.

Üretici Firmalar ve İhracata Etkisi

Ekonomik kriz, yeni tekne ve yat siparişlerinde ertelemelere yol açmaktadır. Bu durum, üretici firmaların iş hacmi ve istihdamında düşüşe sebep olmaktadır. Ayrıca sektör ihracatında da önemli bir daralma yaşanmakta; 2024’e kıyasla 2025 yılında yüzde 25’lik bir ihracat kaybı öngörülmektedir. Hammadde erişimindeki zorluklar ve artan maliyetler, Türkiye'nin rakip ülkelere karşı fiyat avantajını kaybetmesine sebep olmakta ve bu durumun bir süre daha devam etmesi beklenmektedir.

Lüks Segmentte Farklılaşan Talep

Piyasanın üst segmentinde, milyon Euro üzerindeki yatlara olan talebin görece güçlü olduğu ifade edilmektedir. Döviz geliri olan ve yüksek bütçeye sahip müşterilerin bu segmentte etkili olduğu düşünülüyor. Ancak toplam satış hacminin genel olarak zayıfladığı da göz ardı edilmemelidir.

İkinci El Piyasasındaki Durumun Yat Sahiplerine Etkisi

Kredi ve finansman maliyetlerinin yüksek olması, ikinci el yat alımını da kısıtlamıştır. Orta ve alt segment yat sahipleri, yeni yat alma kapasiteleri azaldığı için ikinci ele yönelmişlerdir. Bu durum, ikinci el yat fiyatlarını artıran bir faktör olarak öne çıkmaktadır. Piyasa özellikle alıcılar açısından zorluklar yaşamakta ve fiyat artışları nedeniyle neredeyse durma noktasına gelmiştir.

Bu gelişmeler mevcut yat sahiplerinin yeniden yat değiştirme veya yenileme planlarını ertelemelerine sebep olmaktadır. Ayrıca bakım ve işletme maliyetlerindeki artış, ikinci el yat pazarının hareketini sınırlayan önemli faktörler arasında yer almaktadır.

Ekonomik kriz, yat sahipleri için hem maliyet baskısı hem de yapısal altyapı sorunları oluşturmaktadır. Orta sınıf piyasadan çekilirken, lüks segment daralmadan daha az etkilenmektedir. Ancak yeni tekne ve yat siparişlerinin ertelenmesi ile marinalardaki yer krizinin derinleşmesi, sektörde genel bir durgunluk yaşanmasına yol açmaktadır.