Teknelerde Sıhhi Tesisat Sorunsalı
Güncelleme tarihi: 15 Şub 2022
TMS olarak sıhhi tesisat sistemlerini yeniliyor ve kuruyoruz. Sıhhi tesisat sistemlerine şöyle bir göz atmanın zamanı geldi. Teknelerimizde genellikle kullanılan tesisat sistem şemasını aşağıda bulabilirsiniz. Herhangi bir sorunuz ve talebiniz varsa bizimle iletişime geçmekten çekinmeyin.
Depolar
Su ağır olduğu için, depolar teknenin sintinesine yakın yerlere monte edilmelidir. Alanın müsait olduğu durumlarda, ilave depolar eklemek oldukça basittir. Bu ilaveler sayesinde, deniz üzerinde kalma süreniz artacağı gibi, belli bir konfora da ulaşabileceğinizi söyleyebiliriz. Sert polietilen depolar yüzlerce şekil ve boyutta mevcuttur. Bazı müşterilerimiz, -teknelerinde yeterli boş alan olmayanlar- esnek depoları da tercih etmektedir.
Su depoları tipik olarak, üç giriş/çıkışa sahiptir. Bunlardan ikisi su çıkış bağlantısı ve havalandırma hortumu için, diğeri ise su dolum hortumunun bağlanabilmesi amacı ile tasarlanmıştır. Su doldurma hortumunun güverte üzerindeki bağlantısının deniz suyu geçirmez nitelikte olmasına (O-ring bulunmaktadır) dikkat edilmelidir. Havalandırma hortumu, tankın üzerinden başlamalı ve beklenen her eğim açısında düzgünce çalışabilecek şekilde monte edilmelidir. Havalandırma deliği, güverte üzerindeki dolum girişinden daha düşük seviyeye konumlandırılmış ise, tankınızı doldururken suyun buradan taşacağını unutmayın. Çıkış bağlantısı ise, doğrudan bir pompaya ya da Y-vanasına iştiraklenmektedir.
Tüm tesisat bağlantılarında sızdırmazlık için teflon bant veya kendir, hortumlarda ise paslanmaz çelik hortum kelepçeleri kullanılmalıdır. Plastik depolardaki bağlantı parçalarınında aşırı sıkılmaması gerekmektedir.
Boru Tesisatı
Bir tekne su sistemi için besleme boruları toksik (non-toxic) ve kirletici (non-contaminating) olmamalı, özellikle içme suyu için kullanılan hortum ve borular, tatsız (taste-free) ve TSE onaylı olmalıdır. Sistem basınçlıysa veya sıcak su taşıyorsa, malzemenin buna uygun olması gerekir. Su sistem ve tesisatı için uzun yıllardır PVC'den üretilmiş, güçlendirilmiş şeffaf hortumlar kullanılmaktadır. Bahse konu hortumlar, tank doldurma ve havalandırma bağlantılarında da, gönül rahatlığı ile kullanılabilmektedir.
Son yıllarda, uzun süredir karavan tesisatında kullanılan yarı sert polietilen (PE) boru tesisatı, tekne tesisatında popülerlik kazanmıştır. Bunu tavsiye edecek çok argümanımız bulunmaktadır. Hızlı ve kolay bağlantı parçalarıyla, çok kolay bir şekilde, PE borulu su dağıtım sistemi tasarlanabilmektedir. PE borunun opak veya en azından yarı saydam yapısı, zaman içerisinde şeffaf hortumlarda meydana gelebilecek yosun oluşumunuda engellemektedir. PE boru ayrıca çeşitli renklerde imal edilebilmektedir. Söz gelimi; sıcak su için kırmızı, soğuk su için mavi renkli borular kullanılabilir. Bu sayede; tasarlanan sistemin güzel gözükmesine imkan yaratmış olmakla birlikte, olası bir arıza durumunda, sistemin daha kolay bir şekilde izlenebilmesi de sağlanmaktadır.
Boru, PVC hortumdan daha az esnek olduğundan ve doğru uzunluklarda kesilmesi gerektiğinden, PE tesisat sisteminin kurulumu biraz daha zahmetli olmaktadır. Bununla birlikte, PE sıhhi tesisatına yönelik birincil olumsuzluk, bağlantı parçalarının maliyetidir. Olumlu tarafı ise, boru aslında güçlendirilmiş şeffaf PVC hortumdan daha ucuzdur. Tasarlanan sistem ise daha PVC esaslı malzemeye göre daha uzun ömürlü olmaktadır.
Gövde çıkış vanalarına bağlanan tahliye hortumları, şeffaf PVC hortumdan daha güçlü olmalıdır. Bu maksatla, bazen ısıtıcı hortum olarak adlandırılan takviyeli kauçuk hortumları seçmek daha mantıklı olabilir. Bahse konu malzeme; motor tesisatında kullanılan hortumlarla aynı tip olup, güçlendirilmiş PVC hortumdan yaklaşık üç kat daha fazla basınca dirençli olarak imal edilmiştir. Gövde çıkış vana bağlantılarına bağlı tüm hortumları çift kelepçelemeyi unutmayın.
Pompalar
Bir teknedeki su pompaları elektrikli veya manuel olabilir. Elektrikli pompa tüm su sistemini basınçlandırır. Çoğu elektrikli pompada, basınç belirli bir değerin altına düştüğünde (genellikle 30 veya 40 PSI civarında) etkinleşen bir basınç anahtarı bulunur. Teknedeki herhangi bir musluğun açılması, basıncı serbest bırakır ve pompanın tekrar aynı basıncı sağlayıncaya kadar çalışmasına neden olur. Bu vesile ile pompa, musluk kapanana kadar, ara sıra çalışır ve kapanır. Bir elektrikli pompanın girişi, doğrudan depo çıkışına (veya çok depolu valfe) bağlanmaktadır. Çıkış ise tüm musluklara ve cihazlara su sağlar.
Elle veya ayakla çalıştırılan manuel pompalarda ayar valfi gerekli değildir. Su akışı, pompanın çalışmasıyla kontrol edilir. Manuel pompaların en önemli avantajı su israfının önlenmesidir diyebiliriz. Manuel pompalar; su kaynaklarından uzun süre uzakta kalan tekneler için büyük bir endişe kaynağı olan su israfını önemli ölçüde azaltmaktadırlar.
Basınç Tankı Bazı su sistemleri, bir basınç tankı içerir. Büyük tankların içinde basınçlı hava torbaları bulunmakla birlikte, küçük kapasiteli olan tanklar ise pompanın akış hattının aşağısına konumlandırılmakla birlikte genelde boş tanklardır. Pompa çalıştığında; su, tankın içindeki havayı sıkıştırarak tankı alttan doldurmaya çalışır. Tanktan gelen basınç, pompanın çalışmasına gerek kalmadan küçük miktarlarda su çekilmesine izin verir. Bu sayede; pompa çevirimi azaltılarak daha tasarruflu sistemler tasarlanabilmektedir.
Sıcak Su Sistemi A marine water heater is simply a small, insulated tank downstream of the pump. You must have a pressurized water system to operate a water heater. The pump draws water from the storage tank(s) and fills the water heater tank. Inside the water heater is an electrical heating element and usually a coiled tube called a heat exchanger. When AC power is available, the electrical element (controlled by a thermostat) heats the water. Away from the dock, the hot engine coolant is routed through the coiled tube to heat the water in the tank when the engine is running.
Sıcak Su Sistemi (Boiler)
Boiler (termosifon) ısıtıcısı, pompanın akış seviyesinin altına konuşlandırılmış küçük, yalıtımlı bir tanktır. Bir su ısıtıcısını çalıştırmak için basınçlı su sistemine sahip olmanız gerekir. Pompa, tatlı su depolarından su çeker ve su ısıtıcı tankını doldurur. Su ısıtıcısının içinde elektrikli bir ısıtma elemanı ve genellikle ısı eşanjörü adı verilen sarmal bir boru (rezistans) bulunur. 220V mevcut olduğunda, elektrikli eleman (bir termostat tarafından kontrol edilir) suyu ısıtır. 220V mevcut olmadığında ve motor çalıştığı durumlarda, motoru soğutmada kullanılan tatlı su sıvısı, tanktaki suyu ısıtmak amaçlı sarmal borudan tanka yönlendirilmektedir.
Su ısıtıcıları dört bağlantı noktasına sahiptir. Isıtıcı tank girişi, bir T bağlantı elemanı ile (tee-connector) direk pompanın çıkış hortumuna bağlanır. Sıcak suyun pompaya geri dönmesini önlemek için bu hatta ve/veya ısıtıcı üzerinde bir çek valf konuşlandırılmaktadır. Isıtıcı çıkış bağlantısı ise; T bağlantı elemanı sayesinde, tüm muslukların sıcak tarafına ısıtılmış suyu yönlendirir. Diğer iki bağlantı noktası ise; motor kurulumuna bağlı olarak değişen ısı eşanjörünün bağlantısı için tasarlanmıştır. Bir su ısıtıcısını tesisata bağlamak için yalnızca metal bağlantı parçaları kullanılmasını öneriyoruz. Bu bağlantılarda asla plastik malzeme kullanılmamalıdır.
Musluklar
Musluklar, su sistemi hatları için nihai son noktadır. Manuel pompalar basit musluklar gerektirir. Bir basınçlı su sisteminde, tekne muslukları karada bulunanlardan yalnızca stil bakımından farklıdır ve ilave hortum bağlantı aparatları ile donatılabilirler. Mikser muslukları ise, biri soğuk taraftan pompadan besleme hattına, diğeri ise sıcak taraftan şofben çıkışına olmak üzere iki bağlantı gerektirmektedir.
Duş Sistemi
Duş bağlantıları, musluk bağlantılarıyla aynıdır. Tek fark, suyun bir musluktan değil, bir boru veya hortumdan duş başlığına iletilmesidir. Hemen hemen her tekneye, soğuk ve sıcak su besleme hatları ilave edilerek, güverte üzerinde bir duş imkanı da sağlanabilmektedir.
Tahliye Sistemi
Lavabo tahliyeleri tipik olarak takviyeli kauçuk hortumla gövdede bulunan tahliye vanasına bağlanır. Bir yelkenlide, lavabolar genellikle teknenin merkez hattının yakınında konuşlandırılmıştır. Bu nedenle, tekne yattığı esnada, kesinlikle su hattının altında kalmazlar. Tekne tuvaletlerinde bulunan lavaboların tahliye hortumları çoğu teknede direk gövde üzerindeki vanaya iştiraklenmiş olmakla birlikte, taşma riskinin önlenebilmesi için, bazı sistemlerde klozet çanağına bağlanmış bir şekilde de tasarlanıp, kullanılabilmektedirler. Tuvaletlerde tatlı su kullanmanın bir çok faydası bulunmaktadır.
Duş teknelerinde sintineye toplanan su, sintine pompası tarafından denize pompalanacak şekilde tasarlanabilmektedir. Ancak, bu düzenleme zamanla, hoş olmayan sintine kokularına yol açabilmekte ve sintine pompasının saçla tıkanmasına vesile olmaktadır. Bu sebep ile duş teknelerinin sintineden izole edilmesi ve ayrı bir otomatik ve/veya bir şaltere bağlı tahliye pompası içerecek şekilde tasarlanması gereklidir. Ayrıca, tekne duş boşaltma çıkış/vanası her zaman su seviyesi üzerine monte edilmelidir.
Güverte Yıkama Sistemi
Yeteri kadar tatlı su taşıdıkları için, güvertelerini tatlı su ile yıkayabilen bir kaç tekne olsa da, yıkama pompaları genellikle tatlı su sistemine bağlı değildir. Tekne üzerinde, ilave bir bir yıkama pompası konuşlandırılması, hem güverteyi hemde ve çapa zincirindeki çamuru atmak için çok büyük bir kolaylıktır.
Yıkama pompalarının giriş vanası karina üzerine konuşlandırılır. Çıkış tarafları ise, güverteye üzerine monte edilmiş bir musluğa ve/veya erkek hortum konektörüne bağlanır. Bu işlem için teknenizin karinasında ayrı bir delik açmanıza gerek yoktur. Karina altında konuşlu herhangi bir vana üzerinden T bağlantı elemanı ile deniz suyu girişini sağlayabilirsiniz. Burada dikkat edilmesi gereken husus, kullanacağınız hortumun tel takviyeli kalın ağır hizmet tipi bir hortum seçilmesi yönünde olacaktır. Aksi takdirde, yük altında hortum büzüşecek ve sistem verimli çalışmayacaktır. Yıkama pompası giriş hattına bir süzgeç koymayı da ihmal etmemek gereklidir. Bu sayede; gerek sistem, gerekse pompanın uzun ömürlü olması sağlanmış olur.
コメント