Türk Karasularında Yabancı Bayraklı Teknelerin Kullanımı: Yasal Çerçeve ve Uyum İçin Temel Hususlar

Yabancı Barraklı Tekneler

1. Yasal ve İdari Mevzuat

• Türk vatandaşları yabancı bayraklı tekne satın alabilir ve bu tekneleri Türkiye’de kullanabilir, ancak belirli yasal prosedürlere uymak zorundadırlar.

• Yabancı bayraklı teknenin Türkiye’de kalabilmesi için Transitlog (Seyir İzin Belgesi) alınması gerekir. Transitlog; teknenin Türk karasularında yasal olarak bulunmasını, limanlar arası hareketini, liman giriş-çıkış işlemlerini ve güzergâhını resmî olarak kayıt altına alır. Belge 1 yıl geçerlidir ve her yıl yenilenmelidir.

• Yabancı bayraklı tekne sahibi bir Türk vatandaşı, bu tekneyi Türkiye’de en fazla 5 yıl boyunca transitlog yenileyerek tutabilir. Sonrasında teknenin bir süreliğine ülke dışına çıkarılması veya ek izin alınması gerekmektedir.

• Yabancı bayraklı tekneler genellikle ticari faaliyette kullanılamaz; yalnızca sahibi ve birinci derece yakınları tarafından özel gezi amaçlı kullanılabilir.

2. Vergi ve Gümrük Kuralları

• Yabancı bayraklı tekneler için Türkiye’de vergi avantajları olabilir; KDV muafiyeti, düşük bayrak kayıt ücretleri, yurt dışı şirket sahipliği gibi avantajlardan yararlanmak mümkündür.

• Türk karasularında bulunan yabancı bayraklı tekneler, gümrüklü marinalarda konaklayabilir ve transitlog üzerindeki süre kadar kalabilirler. Gümrük işlemleri ve teknede kullanılan ekipman için de beyan zorunluluğu vardır.

• Tekne üzerindeki ekipman değişimi veya bakım-onarım işlemlerinin bir kısmı gümrük prosedürlerine tabidir. Türkiye içinde bakım-onarım yapılabilir, ancak gümrük bildirimleri ve Liman Başkanlığı izni gereklidir, özellikle teknenin karaya alınmasında veya parça değişimlerinde hassas davranmak gerekir.

3. Kullanım Sınırlamaları ve Pratik Hususlar

• Yabancı bayraklı teknenin Türkiye’de charter (kiraya verme), ticarî tur düzenleme gibi faaliyetleri kesinlikle yasaktır. Yalnızca sahibinin ve birinci derece yakınlarının kişisel gezilerinde kullanılabilir.

• Transitlog üzerinde, tekneyi kullanacak kişilerin isimleri (TC kimlik numaraları dahil) ve güzergâhı açıkça belirtilmelidir. Belge üzerinde olmayan kişi teknede seyredemez.

• Her liman değişikliğinde veya güzergâhta güncelleme yapmak, Liman Başkanlıklarına bildirimde bulunmak gereklidir.

• Türk vatandaşı olup yabancı bayraklı tekne kullananlar, çift bayrak uygulaması yapamaz. Teknenin tek bir geçerli bayrağı olmalıdır, aksi halde ciddi cezai işlemler uygulanır.

• Yardımcı/ticari personele sahip olma, bazı büyük yatlar dışında genellikle yasaktır ve düzenlemeler ülke ve bayrak devleti kurallarına bağlı olarak değişir.

4. Bakım, Onarım ve Liman İşlemleri

• Yabancı bayraklı tekneler, izin verilen limanlarda bakım-onarım yapabilir. Özellikle karayla buluşan işlemler Liman Başkanlığının iznine tabidir.

• Tam boyu 12 metre ve üzeri tüm teknelerin sörvey, bakım ve onarım işlemleri, Liman Başkanlığının onayladığı tesislerde ve gerekli bildirim koşullarıyla yapılmalıdır.

Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Transitlog belgesi olmadan Türk limanlarında dolaşmak, ağır cezalara yol açar.

• Bakım, ekipman değişimi, parçaların ithalatı gibi işlemler gümrük prosedürleri gerektirir; yasal başvuru ve izinler aksatılmamalı.

• Güzergâh ve mürettebat bilgileri Transitlog’da eksik veya yanlış beyan edilirse cezai işlem uygulanır.

• Yabancı bayraklı tekneleri ticari amaca yönelik kullanmak kesinlikle yasaktır; tespit durumunda ağır yaptırımlar vardır.

Özetle;

Yabancı bayraklı tekneyle Türk sularında gezinmek için her yıl Transitlog yenilemek, beş yıla kadar kalmak, sadece sahibin ve ailesinin kullanımıyla sınırlı hareket etmek, ticari faaliyetlerden, bakım ve onarımda gümrük ve liman mevzuatına eksiksiz uymak gereklidir. Şüphe duyulan tüm hususlarda yetkili makamlardan güncel mevzuat bilgisi alınmalıdır.